Montafoner Klederdracht

De Montafoner klederdracht is verbonden met een eeuwenoude traditie. Zelfs tegenwoordig wordt deze traditionele boerenkledij nog gedragen. Vooral de klederdracht voor de vrouw kenmerkt zich in diverse uitvoeringen door vakmanschap, prachtige versieringen en hoogwaardige stoffen. Sinds in de 18e eeuw vermoedelijk de eerste hoofdlijnen voor deze klederdracht zijn ontstaan, heeft ze enkele veranderingen ondergaan die hebben bijgedragen aan de hedendaagse verschijningsvorm. Bovendien zijn er in de afgelopen 100 jaar diverse varianten ontwikkeld. Tegenwoordig zorgen klederdrachtgroepen, ambachtslieden en mensen die de klederdracht ook privé dragen ervoor dat deze traditie blijft bestaan.

“Voornamelijk vervaardigd van fijne, zwarte wol zijn het de vele details die dit kledingstuk zo kostbaar maken”, vertelt Ulrike Bitschnau van de Landestrachtenverband Vorarlberg (vereniging voor het behoud van klederdracht en overige tradities). Bijzonder vermeldenswaardig zijn de buitengewone borduursels. Met puur handwerk worden verschillende delen van de Montafoner feestdracht bestikt met zijdedraad. Als motief dienen bloesems en bloemen uit de regio evenals met gouddraad omwikkelde strikken. Deze op elkaar afgestemde borduursels zijn te vinden op de schortlinten, de kraag, de mouwen van het jasje (Glöggletschopa), de linten om de vlechten en de omslagdoek. Alleen al aan de borduursels op de schortlinten, de omslagdoek en de kraag werkt een naaister 500 uur.

Dat zijn de Schäppel (kroontje), Mäßli, Sanderhut (Sanders hoed) en de Pelzkappa (bontmuts). De eerste wordt bijvoorbeeld gemaakt uit goud- of zilverdraad en versierd met kleurrijke glazen stenen, parels en zijden bloemen. Het hoofddeksel dat doet denken aan een kroon, wordt gedragen door meisjes tot ze gaan trouwen. Minder glimmend, maar daardoor niet minder opvallend is de uit schapenwol gevilte Mäßli. De vorm – en ook de naam – is afgeleid van een inhoudsmaat voor graan. Pas sinds 2012 is de Mäßli na vele decennia in de vergetelheid weer in opmars. Als materiaal hiervoor dient de wol van het Montafoner steenschaap. Sinds circa 100 jaar behoort ook de Sanderhut (Sanders hoed) tot de Montafoner klederdracht. Hierbij gaat het om een model van hoedenmakerij Sander in Schruns; deze wordt vervaardigd uit zwart vlies of zwart stro. De onderkant van de hoedrand is afgezet met goud.

Ter afsluiting nog een korte blik op de Montafoner klederdracht voor mannen: Ter ere van het 60-jarig jubileum van keizer Franz Josef I in 1908 werd de klederdracht voor mannen, zoals ze tegenwoordig nog wordt gedragen, gereconstrueerd volgens oude patronen. Het bestaat uit een zwarte kniebroek, een wit katoenen overhemd, een zwarte das om de hals, een rood wollen vest, een donkerblauw wollen colbert en een hoge hoed.

BUCHER Verlag, uitgever: Vorarlberger Landestrachtenverband,
onderzoek: Ulrike O. Bitschnau, Vormgeving: Wolfgang Rützler, hardcover, 128 pagina´s, ISBN 978-3-99018-378-6, 24 euro